تاریخچه پلاستیک / واژه شناسی / اشخاص تاثیر گذار و … + عکس
تاریخچه پلاستیک- پلاستیک یک نام عمومی است که به گستره وسیعی از مواد بی شکل آلی مصنوعی و یا نیمه مصنوعی اطلاق می‌شود. از پلاستیک ها در ساخت محصولات صنعتی استفاده می شود. پلاستیک ها نوعا پلیمرهایی با جرم مولکولی بالا هستند و ممکن است شامل ترکیبات دیگری باشند که برای بهبود عملکرد و یا کاهش هزینه‌های ساختی با آنها اضافه می‌شود. مونومرهای پلاستیکی عمدتا ترکیبات آلی مصنوعی و یا طبیعی هستند. واژه پلاستیک از کلمه ای یونانی اقتباس شده که به معنای قالب گیری است. این معنی به نرمی و انعطاف‌پذیری و نیز مومسانی (plasticity)
توسعه پلاستیکها از حدود ١٨۶٠ آغاز شد. در این تاریخ یک شرکت محصولات تفریحی آمریکایی به نام پلان و کولاندر جایزه‌ای ده‍هزار دلاری برای فردی که بتواند ماده جایگزین مناسبی برای عاج فیل طبیعی بسازد، پیشنهاد کرد. یکی از شرک‍ت‌کنندگان در این مسابقه «هیکات» بود که یک مشتق سلولزی برای شرکت در مسابقه ابداع کرد. او این محصول را بعدها تحت نام سلولوئید به ثبت رساند. این ماده به موفقیت تجاری دست یافت به طوری‌که در محصولات مختلفی از قبیل روکش دندان گرفته تا یقه پیراهن آقایان به‌کار رفت.
در طول چند دهه بعد مواد پلاستیکی متنوعی ابداع شد که شامل برخی پلیمرهای طبیعی تغییر یافته مانند رایون که از سلولز ساخته شده بودند. اندک زمانی پس از آغاز قرن بیستم، «لئو هندریک» یک شیمیدان بلژیکی – آمریکایی، اولین پلاستیک کاملا مصنوعی را ساخت که تحت نام تجاری باکالیت به فروش رفت.
در ١٩٢٠ جهشی در توسعه مواد پلاستیکی به وقوع پیوست. یک شیمیدان آلمانی به نام «هرمان اشتودینگر» این نظریه را ارائه کرد که پلاستیکها از مولکول‌های بسیار بزرگی که توسط پیوندهای شیمیایی به یکدیگر متصل شده‌اند، ساخته شده‌اند. این نظریه منجر به رشد پژوهش در زمینه پلاستیکها شد. بسیاری از محصولات پلاستیکی در طول دهه ١٩٢٠ و ١٩٣٠ ساخته شدند که شامل نایلون، متیل متاکریلات (پلکسی گلاس) و بلاخره تفلون می‌شدند.
نایلون اولین بار توسط «والاس اچ. کاروترز» از شرکت دیوپونت (DuPont ) ساخته شد اما در ابتدا ویژگی مفیدی برای آن پیدا نشده بود. نایلون در شکل اولیه خود یک ماده چسبنده با پیوستگی ساختاری اندک است. بعدها کشف شد که با کشیدن این ماده می‌توان یک تسمه محکم و نازک ساخت که دارای استحکام کافی است.
کشف تفلون کاملا به‌صورت تصادفی صورت گرفت. در ١٩٣٨ یکی از محققان شرکت دیوپونت به‌نام «روی پلانکت» با استفاده از تترا فلورواتیلن گازی آزمایشاتی را برای تهیه یک ماده خنک کننده (refrigrant) انجام داد. او حدود ۵٠ کیلوگرم از ماده‌ای به نام شیمیایی تهیه کرده و آنها را در استوانه‌های فولادی ذخیره کرد. وقتی او مدت زمانی بعد شیر یکی از استوانه‌ها را باز کرد، هیچ گازی از آن خارج نشد. او استوانه را برید و داخل آن یک ماده پلیمری یافت که حتی در حرارت‌های بالا نیز ذوب نشده و از نظر شیمیایی خنثی بود. این ماده که دارای چسبندگی نیز نبود به عنوان پوشش ظروف پخت و پز به‌کار رفت. جالب است که اولین مورد استفاده عملی تفلون در پروژه بمب اتمی آمریکا در طول جنگ جهانی دوم بود که به عنوان درزبند ظروف نگهداری گاز هگزا فلوراید اورانیوم که گازی است بسیارخورنده، به‌کار می‌رفت.
بسیاری از کشورها در طول جنگ جهانی دوم با کمبود مواد خام طبیعی مواجه شدند. آلمان برای جبران کمبود صمغ طبیعی به صنایع پلاستیک رو آورد. لاستیک مصنوعی به عنوان جایگزین مناسبی برای این ماده طبیعی ساخته شد. با ورود ژاپن به جنگ جهانی دوم، آمریکا قادر به وارد کردن کائوچو، ابریشم و بسیاری از فلزات از کشورهای شرق دور نبود. در نتیجه آمریکا به صنایع پلاستیک روی آورد و نایلون در بسیاری از کالاهای صنعتی بکار رفته و پلی استر نیز در ساخت زره و سایر محصولات نظامی مورد استفاده قرار گرفت. تولید لاستیک مصنوعی نیز با جهشی مواجه شد.
پس از جنگ پیشرفت در صنایع پلاستیک همچنان ادامه سافت و پلاستیکها در بسیاری از کالاها جای فلزات را گرفتند. در ١٩۵٣ شیمیدان آلمانی «کارل زیگلر» پلی اتیلن را ابداع کرد که امروزه انواع مخازن وان و سبد و جعبه و حتی سطل های زباله از این مواد ساخته میشوند بگذریم! و سال بعد نیز «گیولیو ناتا» شیمیدان ایتالیایی پلی پروپیلن را ابداع نمود. این دو ماده هم اکنون بیشترین استفاده را در صنایع دارند. این دو دانشمند به اتفاق هم جایزه نوبل ١٩۶٣ شیمی را از آن خود کردند.
امروزه تلاش برای یافتن مواد جدید پلاستیکی همچنان ادامه دارد و راه‌های جدید و مهیجی برای استفاده از مواد پلاستیکی موجود ابداع شده است که به‌سرعت جای چوب و شیشه و حتی فلز را گرفته‌اند.
منبع: انجمن صنایع همگن پلاستیک نویسنده: میثم عمارتی
شرکت پلی اتیلن نوین
0 comments